Merkez Bankası “Aylık Fiyat Gelişmeleri” raporunu yayınladı! Enflasyonun enerji ve temel mal grupları sayesinde düştüğü kaydedildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün kasım ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre enflasyon aylık bazda yüzde 2,88 artarken, yıllık bazda yüzde 85,51’den yüzde 84,39’a geriledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise bugün “Aylık Fiyat Gelişmeleri” raporunu yayınladı.
İKİ KÜME ENFLASYONU ETKİLEDİ
Rapora göre, Kasım ayında bir önceki aya göre yıllık tüketici enflasyonuna katkı gıdada 0,87 puan artarken, temel mallarda 0,98 puan, güçte 0,93 puan ve hizmetlerde 0,09 puan azaldı. Bu iki kümenin fiyatlarının düşmesiyle birlikte enflasyon ilk bazda geriledi. Alkol-tütün-altın kümelenmesinin enflasyona etkisi belirgin bir değişim göstermedi.
Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, son dönemde B ve C endekslerinde aylık artışlarda gözlenen yavaşlama, her iki endekste de daha belirgin olarak C endeksinde devam etmiştir.
Böylece B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,83 ve 1,54 puan azalarak yüzde 76,18 ve yüzde 68,91’e geriledi.
KİRA FİYATLARI GEÇEN AYA GÖRE YAVAŞ ARTIYOR
Hizmet fiyatları Kasım ayında yüzde 2,18 artmış, yıllık küme enflasyonu 0,48 puan artarak yüzde 60,72 olmuştur.
Bu dönemde yıllık enflasyon kira ve haberleşme hizmetlerinde artarken, diğer alt gruplarda gerilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre kira alt grubundaki aylık artış Kasım ayında bir önceki aya göre yavaşlamıştır.
İletişim alt grubunda fiyatlar telefon görüşmeleri ve internet ücretlerinin etkisiyle yüzde 2,96 artarken, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 29,17’ye yükseldi.
Diğer hizmetler alt grubunda Kasım ayında fiyatların aylık yüzde 1,41 arttığı gözlenirken, bu gelişmede bakım-onarım, eğlence-spor hizmetleri, konut hizmetleri ve sigorta hizmetlerinin etkisi hissedildi.
Ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar Kasım ayında nispeten yatay seyrederken, yıllık kümelenme enflasyonu 1,54 puan gerilemiştir. Yeme-içme hizmetlerinin ağırlıklı olduğu lokanta-otel kümelenmesinde fiyatlar yüzde 3,18 oranında artmasına rağmen baz etkisiyle yıllık enflasyon yüzde 80,30’a gerilemiştir.
TEMEL MALLARDA YILLIK ENFLASYON DÜŞÜŞÜ
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Kasım ayında 3,54 puan azalarak yüzde 76,11 olmuştur. Bu dönemde tüm alt gruplarda yıllık enflasyon gerilemiştir.
Altın hariç dayanıklı tüketim malları fiyatları Kasım ayında %2,46 artarken, bu gelişmede beyaz eşya, mobilya ve otomobil kalemleri belirleyici oldu. Dayanıklı mal grubunda yıllık enflasyon baz etkisiyle 2,97 puan azalarak yüzde 89,5 olmuştur.
Benzer bir durumda, Kasım ayında diğer temel mal fiyatları yüzde 2,17 oranında artmış, yıllık enflasyon ise 3,74 puan azalarak yüzde 81,64 olmuştur. Bu alt gruptaki fiyat artışında kişisel bakım ürünleri ve ev temizlik malzemeleri öne çıkmaya devam etti.
Giyim ve ayakkabı grubunda yıllık enflasyon, mevsimsel eğilimin aksine Kasım ayında yüzde 1,54 oranında gerileyerek 4,41 puan azalarak yüzde 36,22 olmuştur.
ENERJİ KASIM AYINA GÖRE YILLIK ENFLASYON DÜŞÜŞÜ TABAN ETKİSİ
Yıllık enerji enflasyonu Kasım ayında baz etkisiyle gerilerken, bu kümede aylık artış görece ılımlı olmuştur.
Böylece, Kasım ayında elektrik fiyatları geçen aylara göre düşük oranda %1,28 oranında arttı. Küme yıllık enflasyonu ise baz etkisiyle 10,06 puan azalarak yüzde 118 olmuştur.
Akaryakıt fiyatlarında gözlenen yüzde 1,19’luk artışın etkisi aylık artışta hissedildi.
Bu dönemde uluslararası propan ve bütan fiyatlarındaki gelişmelerin ardından tüpgaz fiyatları yüzde 2,73 oranında arttı. Kasım ayında şebeke suyu fiyatları yüzde 3,33 arttı.
MEYVE VE SEBZE FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ HIZLANDI
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon Kasım ayında 3,50 puan artarak yüzde 102,55 olmuştur. İşlenmemiş gıdada yıllık enflasyon 5 puan artarak yüzde 97,24’e, işlenmiş gıdada ise 2,03 puan artarak yüzde 107,35’e yükseldi.
İşlenmemiş gıda kümelenmesinde mevsimsellikten arındırılmış veriler, bu dönemde yaş meyve ve sebze fiyatlarındaki artışın hızlandığına işaret etmektedir.
Diğer işlenmemiş gıda kaleminde ise başta süt fiyatları olmak üzere pirinç, patates ve bakliyat fiyatlarındaki artışlar dikkat çekti.
İşlenmiş gıda fiyatlarındaki yüzde 5,86’lık artışta çiğ süt fiyatlarına yansıyan başta peynir ve diğer süt ürünleri olmak üzere ekmeklik tahıllar, katı-sıvı yağlar, alkolsüz içecekler ve konserve sebze ürünlerinin etkisi öne çıktı.
Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda Kasım ayında fiyatlar bir önceki aya göre tütün ürünlerinin etkisiyle yüzde 3,19 artarken, yıllık enflasyon 5,61 puan artarak yüzde 83,49 oldu.
ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ AYLIK ARTIŞ HIZI YAVAŞLADI
Elektrik ve doğal gaz üretiminin yanı sıra, rafine edilmiş petrol ürünleri ve ana metal sanayi fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle Kasım ayında üretici fiyatlarının aylık artış hızı önemli ölçüde yavaşlamış ve buna bağlı olarak yıllık üretici enflasyonu gerilemiştir.
Buna göre, Kasım ayında yurt içi üretici fiyatları yüzde 0,74 artarken, yıllık enflasyon 21,67 puan azalarak yüzde 136,02 oldu. Bu gelişmede döviz kurları ve emtia fiyatlarındaki ılımlı seyrin etkileri hissedildi.
Ana sanayi kümelerine bakıldığında, Kasım ayı yıllık enflasyonu tüm alt kümelerde gerileyerek daha belirgin bir şekilde güçlenmiştir.
Segmentler bazında aylık fiyat gelişmeleri incelendiğinde, Kasım ayında elektrik, doğal gaz imalatı, rafine edilmiş petrol işleri ve ana metal sanayi fiyatları gerilerken, diğer madencilik ve taşocakçılığı ile bağlantılı ametalik maden işleri, deri, kağıt ve inşaat fiyatları geldi. fiyat artışları ile öne çıkıyor.
